Ngày 10-2-2022, Chính phủ Anh và Canada trao giải thưởng “Tự do Truyền thông” năm 2022 cho nhà báo Phạm Đoan Trang đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm. Ngay sau đó, trên các trang Facebook, MySpace, YouTube, CyWorld, Twitter của các đài phát thanh tiếng Việt, như: BBC, RFA, VOA, FRI và không ít trang blog có máy chủ ở hải ngoại đã vào hùa với nhau để liên tiếp đăng tải những bài viết “ca ngợi” người bị kết án 9 năm tù về tội “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam”. Vậy sự thật đằng sau vở kịch kia là gì?
Nhân vật được vinh danh
Phạm Đoan Trang từng là một phóng viên, có thời gian công tác tại các cơ quan báo chí Nhà nước, tuy nhiên, do tiêm nhiễm của các trào lưu, tư tưởng “cấp tiến”, “đổi mới”, “xã hội dân sự” phương Tây, từ đó con người này đã trượt dài trong nhận thức, quan điểm, tư tưởng chính trị, sa vào chống Đảng, Nhà nước, chống chế độ. Với vỏ bọc là “nhà đấu tranh dân chủ”, “người bất đồng chính kiến”, Phạm Đoan Trang đã có nhiều hành vi chống đối quyết liệt, tên tuổi của Phạm Đoan Trang gắn liền với những tài liệu “sặc mùi” phản động như “Chính trị bình dân”, “Cẩm nang nuôi tù”, “Phản kháng phi bạo lực”,… (từng được các tổ chức chống đối bên ngoài ví như “cẩm nang” để hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân ở Việt Nam). Phạm Đoan Trang cũng được biết đến với vai trò là “thủ lĩnh” của các hội, nhóm bất hợp pháp như “Du ca Sài Gòn”, “Tuổi trẻ làm đẹp quê hương” – tập hợp thành phần có tư tưởng cực đoan, bất mãn với Đảng, Nhà nước trong trí thức, văn nghệ sĩ. Không những thế, Trang còn lập ra và điều hành nhiều trang mạng để tuyên truyền, tán phát các tin, bài có nội dung phê phán, phủ định, xuyên tạc tình hình dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam; phê phán, bác bỏ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước…
Phạm Thị Đoan Trang bị tuyên phạt 9 năm tù về tội tuyên truyền chống phá Nhà nước CHXHCN Việt Nam tại phiên tòa sơ thẩm tháng 12-2021
Giải thưởng tự do truyền thông
Giải thưởng tự do truyền thông của Anh, Canada ra đời từ năm 2020 và đến nay mới chỉ trao được 2 lần. Tổ chức “sáng lập” là Liên minh Tự do truyền thông cũng mới chỉ được thành lập từ năm 2019. Thời điểm ra đời của Liên minh này cũng tương đối trùng với thời điểm mà Đạo luật Nhân quyền toàn cầu Magnitsky được Mỹ và các nước phương Tây ồ ạt thông qua, lấy làm “vũ khí” để hướng sang châu Á, đối đầu với Trung Quốc. Trong một động thái chưa từng có tiền lệ, năm 2020, một số quan chức Trung Quốc bị Mỹ và phương Tây trừng phạt vì vi phạm nhân quyền liên quan đến Hong Kong và Tân Cương. Có vẻ Luật Magnitsky hay Giải thưởng Tự do truyền thông Anh – Canada tuy khác nhau về hình thức nhưng ra đời cùng thời điểm, cùng do các chính quyền phương Tây khởi xướng (thay vì các tổ chức nhỏ lẻ), đi theo những tiêu chí mới và nhắm đến những đối tượng hoàn toàn mới.
Giải thưởng đầu tiên được trao cho Hiệp hội nhà báo Belarus vì “cam kết không ngừng đối với các nguyên tắc và đạo đức báo chí cũng như sự kiên trì và hy sinh trước những cuộc đàn áp có chủ đích đối với các phương tiện truyền thông ở Belarus”. Giải thưởng thứ 2 chính là giải trao cho Phạm Đoan Trang của Việt Nam nhờ “những cuốn sách về dân chủ và những bài báo về xã hội dân sự và những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Là một người ủng hộ quyền con người và pháp quyền, bà Trang cũng viết về các vấn đề môi trường quan trọng”.
Nhìn chung, Giải thưởng Tự do truyền thông Anh – Canada chỉ là một bước tiến mới về mặt tổ chức và chiến lược của các nước phương Tây để đẩy mạnh “vũ khí hóa” tự do báo chí và nhân quyền. Xét về lịch sử trao giải Martin Ennals cũng như giải thưởng từ các tổ chức khác như HRW, AI, FIDH, FLD, HURIDOCS và kể cả 2 giải thưởng Tự do truyền thông Anh – Canada cho thấy đối tượng nhắm đến luôn là các thành phần vi phạm pháp luật tại đất nước của họ. Trong khi đó, những người thừa tiêu chuẩn trao giải như Julian Assange thì không bao giờ có tên, và quốc gia được “nêu danh” luôn luôn nằm ngoài phương Tây. Điều này cho thấy đây không phải là những giải thưởng quốc tế, công bằng mà có sự phiến diện và áp đặt, nhằm phục vụ cho một mục tiêu chính trị mờ ám nào đó.
Anh và Canada, liệu có phải hình mẫu về tự do truyền thông?
Tháng 5/2019, Giáo sư Nils Melzer, Báo cáo viên Đặc biệt của Liên hợp quốc về Tra tấn và Các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người, tố cáo các chính phủ Mỹ, Anh, Thụy Điển tra tấn tâm lý đối với Julian Assange (nhà sáng lập của Wikileaks), gây ra các chứng căng thẳng tột độ, lo lắng mãn tính và chấn thương tâm lý dữ dội. Đặc biệt, ông còn cáo buộc có một chiến dịch “truyền bá những bài tường thuật lạm dụng và cố ý xuyên tạc”. Đơn cử như tờ báo Guardian vốn từng thu lợi từ Assange và Wikileaks nhưng sau đó thực hiện các chiến dịch bôi nhọ nhằm vào nhà báo này. Tờ The Canary đặt câu hỏi liệu chính phủ Vương quốc Anh có thực hiện hiệu quả quy trình pháp lý với Assange hay không và cho rằng họ đang trượt dần theo chủ nghĩa độc tài.
Một báo cáo năm 2015 thống kê có tới 67 nhà báo bị bắt ở Anh trong vòng 5 năm từ 2011-2015. Một báo cáo khảo sát của Chính phủ năm 2021 cũng cho thấy 4/5 nhà báo Anh bị đe dọa hoặc bạo lực khi tác nghiệp và cảnh sát cũng góp phần vào việc này thông qua việc hạn chế, hành hung, bắt giữ và thậm chí có quan điểm tiêu cực về nhà báo. Năm 2021, Chính phủ Anh ban hành kế hoạch bổ sung Đạo luật Bí mật Chính thức (OSA), điều này khiến nhiều nhà báo quan ngại và cho rằng “dưới vỏ bọc an ninh, chính phủ đã chọn đưa ra một bộ luật độc đoán” gây khó khăn cho các nhà báo muốn tiết lộ các sai phạm.
Khi Bộ trưởng Ngoại giao Canada là Mélanie Joly đăng tải thông điệp “hoan nghênh các hành vi của Phạm Đoan Trang về tự do báo chí” lên mạng xã hội Twitter, nhiều người dùng khác đã nhanh chóng bình luận và nhắc nhở cho bà này nhớ lại vụ việc hai phóng viên bị Cảnh sát hoàng gia Canada vô cớ bắt giữ chỉ vài tháng trước đó. Đó là Toledano – một nhà làm phim cùng Amber Bracken – một nhiếp ảnh gia, hai người này bị bắt khi họ đưa tin về một cuộc biểu tình của Người Canada bản địa chống lại việc xây dựng một đường ống dẫn khí đốt tự nhiên.
Sau vụ việc, Toledano tuyên bố: “Người Canada nên biết rằng các nhà báo ở đất nước này có thể bị bắt và bỏ tù nếu họ kể một câu chuyện mà RCMP (Cảnh sát Hoàng gia Canada) không thích”. Emma Gilchrist, tổng biên tập của tờ The Narwhal nơi Amber Bracken công tác và Brent Jolly, chủ tịch Hiệp hội Nhà báo Canada (CAJ) lên án hai vụ bắt giữ này và cho rằng RCMP vi phạm quyền tự do báo chí. Cuối năm 2020, một nhà báo tên là Karl Dockstader cũng từng bị bắt giữ và phạt tù gây xôn xao dư luận Canada. Liên đoàn Nhà báo Quốc tế (IFJ) khi đó than thở: “Canada nên là một quốc gia kiểu mẫu về bảo vệ tự do báo chí, chứ không phải là một quốc gia mà cảnh sát cố gắng can thiệp vào việc đưa tin của các phương tiện truyền thông”.
Mục đích của vở kịch
Thứ nhất, gây sức ép về ngoại giao cho Việt Nam.
Trong quan hệ quốc tế, một nguyên tắc hết sức quan trọng là không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác. Tuy nhiên, để đạt được mục đích hướng lái đối với Việt Nam, các thế lực bên ngoài luôn tìm mọi cách thò tay can thiệp vào công việc nội bộ của chúng ta. Trong đó, “dân chủ”, “nhân quyền” là một cái cớ đang được triệt để sử dụng. Một mặt, những thế lực bên ngoài “nuôi dưỡng” một nhóm chống đối trong nước để “làm loạn từ bên trong”. Mặt khác, khi những “con rối dân chủ” bị xử lý theo quy định của pháp luật, các thế lực bên ngoài, thậm chí cả một số cơ quan ngoại giao của nước ngoài cũng can thiệp gây khó khăn, cản trở cho việc xử lý. Đồng thời, họ biến đây thành một cái cớ để gây sức ép, tác động đến các hoạt động ngoại giao của Việt Nam.
Thứ hai, bằng việc trao giải thưởng và tôn vinh đối tượng bị kết án, những thế lực phía sau đã phủ nhận sự nghiêm minh, tấn công hệ thống tư pháp Việt Nam. Bằng chiêu trò này, họ sẽ tạo cớ để các đối tượng chống phá trong nước tiếp tục có điều kiện, cơ hội xuyên tạc, đả phá. Sau đó, với chiêu trò “nội công – ngoại kích”, các thế lực bên ngoài sẽ bắt tay với những kẻ chống phá bên trong tiến hành tấn công chính quyền.
Suy cho cùng, mục đích sâu xa sau các giải thưởng núp bóng “dân chủ”, “nhân quyền” vẫn là để tạo tiền đề, cơ sở tấn công thể chế chính trị, bắt Việt Nam lệ thuộc vào phương Tây. Thông qua các chiêu trò kể trên, các thế lực thù địch kích động, hậu thuẫn, tạo chỗ dựa để những “con rối dân chủ” trong nước mở rộng phạm vi hoạt động, tạo dựng “ngọn cờ” chính trị đối lập trong nội bộ. Khi có đủ điều kiện, những thế lực bên trong và bên ngoài sẽ cùng nhau hành động để tiến hành các cuộc bạo loạn lật đổ chính quyền Việt Nam.
Từ những dẫn giải trên, có thể chưa vén được hết toàn bộ nội dung của vở kịch Tự do Truyền thông” mà các tổ chức, cá nhân nước ngoài dành cho Phạm Đoan Trang, nhưng ít nhiều cung cấp thêm thông tin để công luận trong và ngoài nước thấu tỏ phần nào thực hư, góp phần, phơi bày bộ mặt thật của những kẻ xướng xuất, đề cử, vinh danh, suy tôn Phạm Đoan Trang và âm mưu lợi dụng “tự do”, “dân chủ”, “nhân quyền” can thiệp vào công việc nội bộ, tiến hành các hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước Việt Nam.
Theo VOV
Leave a comment