Tin Mỹ – Hiệp ước Cấm thử Hạt nhân Toàn diện (CTBT) đạt được năm 1996 nhưng không đi vào hiệu lực vì 8 quốc gia bao gồm cả Mỹ và Trung Quốc không phê chuẩn. Song, Washington và Bắc Kinh đều khẳng định sẵn sàng tuân thủ các điều khoản.
Bắc Kinh có thể đã bí mật thực hiện các thử nghiệm hạt nhân mức độ thấp dưới lòng đất, bất chấp cam kết tuân thủ CTBT – tờ Wall Street Journal hôm 15/4 trích một báo cáo chưa được công bố của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.
Mặc dù tài liệu không cung cấp bất cứ bằng chứng cụ thể nào, song nó nhắc đến một loạt các hoạt động được cho là làm dấy lên lo ngại rằng Trung Quốc đang không tuân thủ hiệp ước CTBT.
“Việc Trung Quốc có khả năng đang chuẩn bị để vận hành cơ sở thử nghiệm hạt nhân Lop Nur quanh năm, sử dụng các phòng kìm hãm chất nổ, các hoạt động khai quật rộng rãi ở Lop Nur, và sự thiếu minh bạch trong hoạt động thử nghiệm hạt nhân tại đây… đã làm dấy lên lo ngại về sự tuân thủ của nước này đối với tiêu chuẩn zero yield (thử hạt nhân không có phản ứng nổ dây chuyền)”, báo cáo này cho biết.
Sự thiếu minh bạch bao gồm cáo buộc cho rằng Bắc Kinh đã chặn đường truyền dữ liệu từ các trạm cảm biến nối với một trung tâm giám sát do cơ quan quốc tế vận hành, nhằm xác minh việc tuân thủ hiệp ước CTBT.
Tờ báo cũng trích lời một quan chức cấp cao Mỹ giấu tên cho biết, các hoạt động thử hạt nhân đang bị nghi ngờ của Trung Quốc diễn ra giữa lúc Tổng thống Mỹ Donald Trump đang mong muốn thuyết phục Trung Quốc tham gia đàm phán 3 bên Mỹ – Nga – Trung nhằm đạt được một hiệp ước kiểm soát vũ khí thay thế Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược mới (hiệp ước START mới) năm 2010.
Báo trên trích lời một phát ngôn viên của Tổ chức Hiệp ước Cấm thử Hạt nhân Toàn diện (CTBTO), tổ chức phụ trách theo dõi và xác minh tình trạng tuân thủ hiệp ước, cho biết đã không có sự gián đoạn nào trong việc trao đổi dữ liệu từ 5 trạm cảm biến của Trung Quốc kể từ tháng 9/2019, sau khi có một sự gián đoạn được báo cáo vào năm 2018.
“Tốc độ và cách thức mà chính phủ Trung Quốc đang hiện đại hóa kho vũ khí của mình là rất đáng lo ngại, gây bất ổn và thể hiện lý do tại sao Trung Quốc nên được đưa vào cơ cấu kiểm soát vũ khí toàn cầu”, quan chức này cho biết.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã phản ứng trước báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ bằng cách nhấn mạnh rằng Bắc Kinh vẫn cam kết với việc tạm dừng các thử nghiệm hạt nhân, phát ngôn viên Triệu Lập Kiên cho biết, và nói rằng các cáo buộc của Mỹ là sai lệch.
Leave a comment