Tin nước Mỹ – Những hướng dẫn về điều nên và không nên làm khi tiêm vaccine COVID-19 do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đưa ra trong bối cảnh việc tiêm chủng vaccine đang được triển khai trên toàn thế giới.
Hướng dẫn của CDC gồm những những khuyến cáo trước và sau khi tiêm chủng vaccine COVID-19 nhằm nâng cao hiệu quả của vaccine và tránh các rủi ro không đáng có.
Những điều nên làm khi tiêm vaccine COVID-19
1. Duy trì việc đeo khẩu trang
Hiện nay các loại vaccine COVID-19 trên thị trường mới chỉ chứng minh được hiệu quả trong ngăn ngừa nguy cơ diễn biến nặng hoặc tử vong ở người ở bệnh nhân được tiêm chủng. Và chưa có bằng chứng cho thấy vaccine Covid-19 làm giảm sự lây truyền của virus corona, chưa kể các biến chủng mới nguy hiểm.
Ngoài ra hiệu quả kháng virus của vaccine không phải là 100%. Cả 3 loại vaccine được Mỹ cấp phép có hiệu quả cao nhưng chúng không bảo vệ toàn diện. Bởi vậy một nhóm người sau khi tiêm chủng vẫn có khả năng nhiễm COVID-19.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân vẫn cần duy trì việc đeo khẩu trang – biện pháp được chứng minh hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của virus.
2. Tiêm đủ số liều vaccine COVID-19 như khuyến cáo
Hiện nay có 2 loại vaccine được Mỹ cấp phép là Pfizer và Moderna đều là vaccine 2 liều, riêng vaccine COVID-19 của Johnson & Johnson là loại đơn liều duy nhất.
Theo hướng dẫn của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, người dân cần tuân thủ tiêm đủ liều lượng như trong chỉ định của nhà sản xuất.
Bởi vaccine sẽ không thể ngay lập tức phát huy tác dụng khi tiêm vào cơ thể. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy sẽ mất khoảng 10 đến 14 ngày sau khi tiêm lần thứ nhất để vaccine có thể phát huy hết 50% tác dụng bảo vệ trước COVID-19. Sau khoảng thời gian này thì bệnh nhân vẫn phải tiêm liều thứ 2 để vaccine phát huy được hiệu quả miễn dịch tối đa.
3. Người đã tiêm vaccine vẫn phải tuân phủ quy tắc phòng dịch
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ trong một thông báo nhận định rằng chưa thể chắc chắn một người đã được tiêm phòng vaccine Covid-19 có khả năng lây nhiễm virus và lây sang cho cộng đồng hay không.
Bởi thế mặc dù đã được tiêm vaccine nhưng vẫn phải tuân thủ các quy tắc phòng dịch như: giãn cách xã hội, hạn chế tụ tập nơi đông người,…
4. Báo cáo với nhân viên y tế về tiền sử bị di ứng của mình
Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, một trong những điều nên làm khi tiêm vaccine COVID-19 là cần khai báo với nhân viên y tế về tiền sử dị ứng thuốc của mình để tránh những rủi ro không đáng đó.
Thực tế đã ghi nhận một vài trường hợp, trong đó có nhân viên y tế đã có phản ứng dị ứng từ trung bình đến nặng sau khi tiêm vaccine mRNA của Moderna hay Pfizer/BioNTech.
5. Vẫn nên tiêm vaccine dù đã chữa khỏi COVID-19
Giáo sư, tiến sĩ Peter Hotez, Trưởng khoa Y học Nhiệt đới Quốc gia, Đại học Y Baylor, Houston, Mỹ đồng thời là một nhà vaccine học khuyến cáo bệnh nhân đã khỏi Covid-19 vẫn nên tiêm vaccine phòng ngừa.
Nhận định này của tiến sĩ Peter Hotez đưa ra khi nhiều người đã khỏi bệnh vẫn gặp phải các triệu chứng kéo dài như mệt mỏi, sương mù não, đau nhức cơ thể, đau đầu và các vấn đề khác chưa thể lý giải.
“Triệu chứng kéo dài của một số bệnh nhân không phải do virus đang hoạt động mà là những phản ứng viêm kéo dài với SARS-CoV-2”, vị chuyên gia nhận định.
Những điều không nên làm sau khi tiêm vaccine COVID-19
Khi tiêm vaccine COVID-19, người dân áp dụng các quy tắc được CDC và WHO đề ra trong tài liệu hướng dẫn của mình. Bao gồm những điều nên làm sau khi tiêm vaccine cùng với độ tuổi cần đánh giá rủi ro.
Không tiêm song song cùng với loại vaccine nào khác
Trong vòng 14 ngày kể từ khi tiêm vaccine COVID-19, người dân được khuyến cáo không nên tiêm thêm loại vaccine nào khác như cúm, zona hay bất kỳ chế phẩm sinh học phòng ngừa nào. Điều này sẽ giúp tranh việc cơ thể xảy ra phản ứng khi có 2 loại vaccine được nạp vào cùng lúc.
Không tiêm vaccine khi đã có dấu hiệu nghi nhiễm hoặc nhiễm COVID-19
Người xuất hiện triệu chứng hoặc dấu hiệu nghi nhiễm COVID-19 không nên đến các địa điểm tiêm chủng vaccine COVID-19, theo cảnh báo của giáo sư, tiến sĩ Michael Ison, Trường Y Feinberg, Đại học Northwestern.
Bởi vì những người này có thể là nguồn lây nhiễm SARS-CoV-2 ra cộng đồng, nhất là khi virus dễ lan truyền trong không khí.
Không lái xe ngay sau khi tiêm vaccine COVID-19
Trong hướng dẫn của mình, CDC yêu cầu người dân sau khi tiêm vaccine COVID-19 phải đợi trong vòng 15 phút trước khi lá xe. Đối với những người có tiền sử dị ứng thì thời gian này là 30 phút.
Khoảng thời gian này là để theo dõi xem người dân có phản ứng hay gặp tác dụng phụ nghiêm trọng nào sau khi tiêm vaccine hay không. Nếu có thể, chúng ta không nên tự mình lái xe sau khi tiêm vaccine để đề phòng những tình huống bất ngờ.
Đối với một vài trường hợp khác như trẻ em thì thời gian cần tiếp tục được theo dõi thân nhiệt, nhịp thở, sự tỉnh táo, ăn – ngủ, da toàn thân, vùng tiêm, trong 24-48 giờ sau khi tiêm.
Các đối tượng không nên tiêm vaccine COVID-19
WHO khuyến cáo những người có tiền sử dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vaccine không nên tiêm vaccine COVID-19. Vaccine của AstraZeneca không được khuyến cáo cho người dưới 18 tuổi. WHO đang chờ những nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này.
Khuyến cáo này không áp dụng cho phụ nữ đang cho con bú. Vì phụ nữ đang cho con bú nếu thuộc nhóm ưu tiên thì có thể tiêm vaccine. WHO không khuyến khích bà mẹ ngừng cho con bú sau khi tiêm.
Ngoài ra các đối tượng khác như nhóm có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2, người cao tuổi, trường hợp mắc các bệnh lý nền được khuyến cáo nên tiêm vaccine sớm.
Bảo An – Báo Mỹ
3 Comments