Báo Mỹ – Triệu phú gốc Việt David Tran là người làm ra tương ớt Sriracha có mặt ở hầu hết các siêu thị và cửa hàng bán lẻ ở Mỹ cùng nhiều quốc gia khác… nhưng rồi một kết cục buồn đã xảy ra…
Tương ớt Sriracha từng “làm mưa làm gió” trên thị trường Mỹ
Ông David Tran sinh năm 1945, vốn là người từng trồng ớt và sản xuất tương ớt đem bán từ hồi còn ở Việt Nam. Năm 1979, David sang Mỹ định cư tại thành phố Los Angeles (bang California). Trong một lần tìm mua tương ớt ở cửa hàng tạp hóa ở khu Chinatown tại Los Angeles, dừng chân trước quầy hàng tương ớt, ông chợt nhớ tới nghề cũ hồi còn ở Việt Nam và nghĩ rằng bản thân có thể làm được loại tương ớt ngon hơn nữa. Và rồi ông bắt tay thực hiện ngay ý tưởng.
Doanh nhân gốc Việt khởi nghiệp Tập đoàn Huy Fong Foods tại Mỹ vào những năm 80 với số vốn ban đầu là khoản tiền tiết kiệm 50.000 USD. Ông thuê một cửa hàng rộng gần 470 m2 ở khu Chinatown với giá 700 USD/tháng. Tương ớt của David được làm từ những nguyên liệu “rất Việt Nam” như ớt, giấm và tỏi. Số tương ớt làm ra được David thuê xe tải chở đến từng khu chợ, cửa hàng địa phương để chào bán. Không lâu sau đó, sản phẩm tương ớt của ông không chỉ được các nhà hàng, tiệm phở của người Việt ở Mỹ ưa chuộng mà còn vượt xã sự kỳ vọng của ông khi được người tiêu dùng đánh giá cao. Ngay tháng đầu tiên mở bán, tương ớt đậm chất Việt Nam đã giúp ông thu về 2.300 USD.
Trước những thành công hơn cả kỳ vọng của sản phẩm, năm 1983, David Tran mạnh dạn tung ra thị trường thương hiệu tương ớt Sriracha. Mẫu mã sản phẩm cũng được trau chuốt tinh tế hơn với logo con gà trống (vì ông David tuổi Dậu), trên bề mặt có 6 thứ tiếng gồm Việt, Anh, Thái, Hoa, Tây Ban Nha và Pháp.
Những năm sau đó, Tập đoàn Huy Fong Foods của ông bắt đầu trở thành cái tên quen thuộc của người tiêu dùng gốc Việt lẫn người Mỹ bản xứ. Năm 1987, từ một cửa hàng rộng vài trăm mét vuông ban đầu, David đã chuyển sang tòa nhà rộng 6.300 m2 ở thành phố Rosemead, bang California để mở rộng sản xuất.
Sau gần 40 năm hiện diện trên thị trường, Huy Fong Foods đã kiểm soát 9,9% thị trường tương ớt trị giá 1,55 tỉ USD của Mỹ (số liệu do IBISWorld nghiên cứu). Thậm chí tại Mỹ, Sriracha phổ biến tới mức có sách dạy nấu ăn riêng với công thức sử dụng tương ớt của Huy Fong như là gia vị chính.
Từ năm 2012, doanh thu của Huy Fong đã vượt trên 60 triệu USD một năm, có lúc chạm ngưỡng 80 triệu USD. Tờ Fortune từng gọi tương ớt Sriracha là “một hiện tượng toàn cầu” còn tờ Bon Appetit cũng từng bình chọn tương ớt Sriracha là thành phẩm ẩm thực tốt nhất.
Một đoạn kết buồn…
Một ngày cuối năm 2019, tương ớt Sriracha của triệu phú gốc Việt bị Australia và New Zealand ban lệnh thu hồi vì lo ngại những chai nhựa này có thể phát nổ khi mở.
Cơ quan Tiêu chuẩn Thực phẩm New Zealand (FSANZ) khuyến cáo người tiêu dùng không nên sử dụng các chai tương ớt Sriracha 502 ml và 828 ml với hạn sử dụng tháng 3/2021. Những chai tương ớt này bị phình to và có nguy cở phát nổ văng vào mắt người dùng. Nguyên nhân có thể gây nổ được cho là do chất axit lactic tích tụ trong một số chai tương ớt Sriracha khiến quá trình lên men tiếp diễn tạo thành khí nén nên dễ gây nổ.
Sau Australia và New Zealand, cơ quan An toàn Thực phẩm Ireland (FSAI) đã thu hồi loại tương ớt này khỏi tất cả các cửa hàng vì lo ngại hiểm họa xảy đến cho người dùng. Câu chuyện buồn còn tiếp diễn khi mà ngay sau đó, Mỹ và cả châu Âu cũng loại bỏ tương ớt Sriracha ra khỏi các siêu thị và cửa hàng bán lẻ. Các nước châu Á cũng không còn mặn mòi với tương ớt của doanh nhân gốc Việt, Singapore là quốc gia châu Á đầu tiên ra lệnh thu hồi tương ớt đóng chai thương hiệu Huy Fong Sriracha.
Thời còn ở đỉnh cao trên thị trường, Huy Fong Foods từng nhận được nhiều lời đề nghị bán lại từ những thương hiệu lớn nhưng David Tran quyết định giữ lại nghề truyền thống cho con. Sản phẩm bị thu hồi được ví như một đoạn kết buồn của người từng được mệnh danh là ông vua tương ớt trên đất Mỹ…
Phi Yến/báo Mỹ
Leave a comment